This publication is unavailable to your account. If you have more privileged account please try to use it or contact with the institution connected to this digital library.
Leśniewski, Adam
1997
maszynopis
Wspomnienia z Archiwum Wschodniego
Wspomnienia z okresu wojny 1939 - 1945
Wspomnienia Adama Leśniewskiego obejmują okres od września 1939 r. do sierpnia 1945 r. W tekście znajdują się również nawiązania do okresu przedwojennego jak edukacja autora czy relacji polsko – żydowskich. Autor, pochodzący z żydowskiej rodziny, uczeń gimnazjum, wraz z rodzicami mieszkał w Łodzi. W momencie wybuchu wojny miał 16 lat. Opisuje pierwsze dni po wybuchu wojny i relacjonuje przebieg ucieczki do Warszawy na początu września 1939 r. W Warszawie przebywał wraz z ojcem do czasu kapitulacji miasta. We wspomnieniach opowiada o pierwszych dniach oblężenia: bombardowaniach, trudnościach z aprowizacją i nastrojach panujących w oblężonej stolicy. Po kapitulacji powrócili do Łodzi, w drodze powrotnej będąc świadkami wydania Żydów. Kolejna część wspomnień dotyczy życia w Łodzi w pierwszych miesiącach niemieckiej okupacji i nasilających się represji wobec ludności żydowskiej. Po utworzeniu getta, w lutym 1940 r., rodzina autora została zmuszona do opuszczenia własnego mieszkania i przeprowadzki na Bałuty, gdzie, wraz z siedmiorgiem krewnych, zamieszkała. Autor szczegółowo przedstawia obraz codziennego życia w łódzkim getcie i stopniowe pogarszania jego warunków. Przedstawia represje, jakim poddawani byli mieszkańcy getta, m.in. pogłębiającą się izolację, kolejne zaostrzenia kontroli policyjnej, działalność policji kryminalnej, konfiskaty mienia, rabunki i publiczne egzekucje. Autor fascynuje się ideologią komunistyczną, angażuje się w działalność organizacji antyfaszystowskiej. Przedstawia funkcjonowania getta w kolejnych miesiącach jego istnienia aż do całkowitej likwidacji. W przedostatnim tygodniu sierpnia 1944 r., jednym z ostatnich transportów, został wraz z rodzicami deportowany do obozu Auschwitz – Birkenau, gdzie po raz ostatni widział matkę. Relacjonując 12 dni spędzonych w Auschwitz, opisuje doświadczenia związane z procedurami przyjęcia do obozu, warunki i życie obozowe, obozową hierarchię, terror i przemoc wobec więźniów oraz sposoby przetrwania w ekstremalnie trudnych warunkach obozowych. W połowie września 1944 r., po selekcji, wraz z ojcem i grupą innych mężczyzn, został deportowny do obozu w Brunszwiku, skąd trafił do obozu pracy Vechelde Büssing NAG – jednego z podobozów KL Neuengamme. Relacja z tego okresu zawiera opis wyniszczających warunków życia obozowego i pracy w fabryce samochodów ciężarowych. Charakteryzuje funkcjonariuszy SS i więźniów funkcyjnych, opisuje również relacje z cywilnymi pracownikami fabryki oraz relacje między więźniami. Z powodu nawrotu gruźlicy, w drugiej połowie grudnia 1944 r. trafił do obozowej izby chorych. W obozie przebywał do ewakuacji w lutym 1945 r. Opisuje ewakuację obozu spowodowaną zbliżaniem się frontów alianckich oraz drogę wiodącą poprzez kolejne obozy koncentracyjne: Watenstedt, Sachsenhansen, Ravensbrück aż do obozu Wöbbelin. Relacjonując kolejne etapy ewakuacji, opisuje transport pociągami towarowymi, pobyt w obozie Watenstedt, organizację życia obozowego, kolejne transporty odbywające się pod ostrzałem, odwrót z przepełnionego obozu Sachsenhansen, stosunkowo krótki pobyt w Ravensbrück, gdzie ponownie spotkał się z ojcem, oraz warunki egzystencji w obozie Wöbbelin nie pozostawiające więźniom szans przetrwania. Po wyzwoleniu obozu (2 maja 1945 r.), wraz z ojcem, dotarł do szpitala w Ludwigslust, gdzie przebywał ok. 3 miesięcy, z niedługą przerwą na pobyt w szpitalu amerykańskim. W drugiej połowie lipca 1945 r., wraz z ojcem i towarzyszem podróży, wyruszyli do Berlina, gdzie na bocznicy kolejowej zostali obrabowani przez radzieckich konwojentów. Dalszą drogę powrotną przebyli na dachu pociągu - przez Frankfurt nad Odrą i punkt repatriacyjny w Ostrowii Wlk. – do Łodzi docierając w sierpniu 1945 r.
Sztokholm
application/pdf
oai:dlibra.karta.org.pl:88429
FOK_0102_0001
polski
Fundacja Ośrodka KARTA
Apr 25, 2018
Apr 23, 2018
351
365
https://dlibra.karta.org.pl/publication/104881
RDF
OAI-PMH
Citation style: Chicago ISO690
This page uses 'cookies'. More information I understand